Wypadanie płatka zastawki mitralnej

Wypadanie płatka (lub obu płatków) zastawki mitralnej (inaczej dwudzielnej) to anomalia polegająca na ugięciu i przemieszczeniu do lewego przedsionka nadmiernie wiotkiego płatka zastawki mitralnej w czasie skurczu komory serca. Wypadanie płatka zastawki mitralnej rozpoznaje się jeśli część lub cały płatek przekracza o co najmniej 2mm linię pierścienia zastawki („mocowanie” zastawki w ścianie serca). Wypadanie płatka powstaje na skutek zmian określanych jako zwyrodnienie śluzakowate dotyczące płatków zastawki (wydłużenie, nadmierna giętkość) i/lub wydłużenia/zerwania nici ścięgnistych („zawieszenie zastawek”). Wypadanie płatka zastawki mitralnej może także powstać na skutek uszkodzenia zastawki lub jej „zawieszenia” przez inne procesy tj zawał serca czy infekcyjne zapalenie wsierdzia.

Wypadanie płatka powoduje jej nieszczelność i wsteczny przepływ krwi z lewej komory do lewego przedsionka serca. Wypadanie płatka zastawki mitralnej występuje u kilku procent ludzi (ostatnie szacunki wykazały 1-2,5%), dwukrotnie częściej u kobiet. Zaobserwowano skłonność genetyczną. Z reguły występuje samoistnie, może jednak współistnieć z innymi zaburzeniami, zwłaszcza dotyczącymi tkanki łącznej (obserwuje się wtedy często także wypadanie płatków innych zastawek serca).

Inne nazwy: zespół Barlowa, wiotkość zastawki mitralnej, zwyrodnienie śluzowate zastawki mitralnej, prolaps zastawki mitralnej.

Wypadanie płatka jest często „nadrozpoznawane” przez mniej doświadczonych echokardiografistów.
Dlaczego? Ponieważ trójwymiarowa struktura tej zastawki jest bardzo skomplikowana i nie jest oparta na liniach prostych – ma kształt siodełkowaty – co powoduje że pod pewnymi kątami obraz echo serca, który jest dwuwymiarowy może błędnie sugerować wypadanie płatka (tzw. artefakt). U dzieci i ludzi młodych płatki zastawek są bardzo elastyczne i często obserwuje się tzw. skurczowe ugięcie płatka/płatków zastawek serca (zjawisko prawidłowe!). Dodatkowo, zastawka mitralna ulega zamknięciu pod wpływem cofającej się krwi w czasie skurczu komory serca, dlatego przed jej zamknięciem zawsze niewielka ilość krwi cofa się do lewego przedsionka. Cofająca się krew daje obraz śladowej (fizjologicznej) fali zwrotnej, która jest widoczna w większości nowoczesnych echokardiografów. Dlatego tak ważne jest duże doświadczenie echokardiografisty aby odróżnić wypadanie płatka zastawki mitralnej od skurczowego ugięcia prawidłowego płatka lub artefaktu z towarzyszącą fizjologiczną falą zwrotną.

W początkowej fazie rozwoju wypadania płatka zastawki mitralnej zdania pomiędzy specjalistami często są podzielone, ponieważ 2mm to bardzo mała odległość, zależnie od powiększenia obrazu 1 piksel na ekranie może odpowiadać 0,2-1mm, stąd umieszczenie punktu pomiarowego może zmienić pomiar. Starsze aparaty automatycznie zaokrąglają pomiary do całych milimetrów, nowsze do dziesiętnych jego części. Co więcej na początku wypadanie może być okresowe, zależne od różnicy ciśnień pomiędzy lewą komorą a lewym przedsionkiem serca. Im większa różnica, tym większa siła działa na płatek zastawki. Najprostszym przykładem jest różnica ciśnień w pozycji stojącej (większa – rośnie ciśnienie skurczowe w lewej komorze, spada ciśnienie w lewym przedsionku) i w leżącej (mniejsza). Dlatego zdarza się, że w pozycji stojącej wypadanie występuje i w czasie osłuchiwania serca słychać typowe objawy wypadania płatka zastawki, a w pozycji leżącej już nie.

Więcej na Kardioserwis.PL